İklim şartlarının ahlak üzerinde bir etkisi var mıdır?

Yaşanılan çevre, coğrafi şartlar kişinin ahlakı üzerinde bir etki yapar mı?

Cevap:

Yaşanılan çevrenin coğrafi şartlarının insanın psikolojisine ve ahlakına etkisi olduğu bilinmektedir. Bu durum (coğrafi iklim ve şartlar) bazı memleketlerde güzel ahlakın bazılarında da kötü ahlakın daha yaygın olmasını kolaylaştırmaktadır.

Sosyal bilimci ve İslam alimi (bilgini) İbn-i Haldun “Mukaddime” adlı eserinde:

Havanın insanların ruh ve beden yapılarına tesir ettiğini dolayısıyla ahlakı ve huyu etkilediğini belirtmektedir. Buna bağlı olarak havanın insanların hal ve hareketlerinde de tesiri vardır.

Mesela sıcak iklimde yaşayanların ruhlarında iklimin nispetinde hararet meydana gelir bu da insan ruhunda gevşeme ve yayılmayı meydana getirip insanların fiilerine de bu durum sirayet eder. Soğuk iklim ise ruhlarda donukluk katılık etkisi yapar, soğuk iklimin etkisindeki insanların hal ve hareketlerinde de bu donukluk ve katılık gözlenmektedir.

Fiziki çevreden gelen ve insanın ruhunu etkileyen bu durum kalıcı değildir, irsiyet halini almaz. Fiziki durumun veya muhitin değişmesiyle er ya da geç bu durum değişebilir.

Sıcak iklim şartları şehevi duyguların galeyana gelmesini kolaylaştırır

Sıcak memleketlerde hava zerreciklerindeki hararetin insan ruhunda meydana getirdiği etkiyle nefis ve duyguların etkilenmesi daha kolay olur. Sıcak hava duyguları harekete geçirip mizaçları daha kolay etkilenir bir hale sokmaktadır. Bu da süfli duyguların ve bazı kötü huyların bu memleketlerde daha kolay yayılmasına ortam hazırlamıştır.

Soğuk iklim şartları şehevi duygular üzerinde yatıştırıcı etkiye sahiptir

Soğuk memleketlerin insanlarının mizaçları da oradaki iklimin etkisiyle soğuk, sert ve cansızdır. Böyle memleketlerde iklim, insanlardaki nefsanî ve şehevî duyguların galeyana gelmesini önleyip bu tür duygular üzerinde yatıştırıcı surette etki eder. Bu durum da kötü ahlakın yayılmasını bir nispette engellemektedir.

Sıcak ve soğuk iklimin insan ahlakı üzerindeki etkisi

Bediüzzaman Hazretleri de bu konu ile ilgili olarak;

“Avrupa gibi soğuk ülkelerde insanların tabiatı da iklim gibi soğuk ve donuktur. Fakat Asya ve onun gibi ülkeler sıcak iklimin hâkim olduğu ülkelerdir. Çevrenin insan ahlakına tesiri göz önüne alındığında soğuk memleketlerdeki açık-saçıklık gibi haller oradaki insanların heveslerini (onlardaki şehevi duyguları) uyarmaz, iştihayı açmaz. Fakat sıcak iklimli ülkelerde insanların nefsanî arzuları çok daha kolay etkilendiğinden açık-saçıklık bu memleketlerde kötü ahlakın yayılmasını kolaylaştırmıştır.”
Kaynakça:

[1] İbn-i Haldun / Mukaddime I (Hazırlayan: Süleyman Uludağ / Dergah Yayınları)

[2]Lemalar Mecmuası, 24.Lem’a / 4. Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - İklim şartlarının ahlak üzerinde bir etkisi var mıdır?Hikmet