Altın ve gümüşün zekatında ölçü nasıldır?

Altının ve gümüşün zekatı nasıldır?

Cevap:

Hz. Ali ’den (ra) rivayete göre, Resulullah (asm) şöyle buyurmuştur:
“Ticaret maksatlı olmayan at ve kölelere zekat vermeyi sizden kaldırdım. Fakat gümüşlerinizin zekatını bana getirin verin, her kırk dirhemde bir dirhem verin yüz doksan birimde vereceğiniz bir şey yoktur iki yüz birime ulaşınca beş birim zekat verilmesi gerekir.” (İbn-i Mace, Ebu Davud)

•

Her iki yüz dirhem için, beş dirhem zekat vermek farzdır. Her yirmi miskal (90 gram) için de, yarım miskal (2.25 gram) zekat vermek gerekir. Bunların, sikkeli olup olmaması; sanatlı bulunup bulunmaması; erkekler veya kadınlar için, zinet eşyası olup olmaması, darb edilmiş olması veya olmaması hallerinde de durum değişmez. Bunların hepsi zekata tabidir.

•

Altın ve gümüşün zekatları, itibarî kıymetlerine göre değil, vezinlerine (ağırlıklarına) göre verilir .Bu, İmam Ebu Hanife (ra) ile İmam Yusuf'a (ra) göredir.

Mesela :

Bir kimse, beş taze dirhem yerine, kıymeti dört dirhem edecek olan, eskimiş ve kullanılmış olan beş dirhem vermiş olsa; bu, her iki imama göre de caizdir. Lakin bu mekruh olur.Yeni olan, dört dirhemin kıymeti, eski olan beş dirheme eşit olsa, zekat olarak bu dört dirhemin verilmesi caiz olmaz.

•

Bir kimsenin, gümüşten bir ibriği bulunsa ve bunun ağırlığı da 200 dirhem gelse, üzerindeki kuyumculuk işlemelerinden dolayı, kıymeti ise üç yüz dirhem etse, bu kimse, bu ibriğin zekatını aynından verecekse kırkta birini verir ki bu da beş dirhemdir. Bunun zekatım kıymetinden verecek olursa, 7 Va ( yedi buçuk) dirhem zekat vermek gerekir. Kırkta birinin değeri, beş dirhem tutarsa, zekat olarak da beş dirhem vermesi caizdir.

•

Bir kimse, bir malın zekatını, o malın cinsinden değil de başka bir şeyden verecek olursa, zekatı verilecek malın kıymetine itibar edilir.

•

Keza, altın ve gümüş gibi mallarda, nisap olma yönünden, ağırlıklarına itibar edilir; nisap olma bakımından,'bunların değerine itibar edilmez. Bu hususta icma vardır.

Mesela :

Bir gümüş ibriğin ağırlığı yüz elli dirhem gelse fakat kıymeti ise 2O0 dirhem olsa, bu ibriğe zekat farz olmaz.

•

Bize göre, bu gibi şeyler satıldıkları zaman 200 .dirhem edecek olsa, tartıldıkları zaman ise, çok az bir noksanları olsa bile, 200 dirhem gelmedikçe bunlara zekat icab etmez.

•

Altında, miskallerin ağırlığına itibar edilir.

•

Dirhem'de ise, yedi vezin ağırlığına itibar edilir. Yani, her on dirhem, yedi mıskal ağırlığına eşittir.

•

Bir dinar da, ölçü itibari ile miskalle (4.5 gram) aynıdır. Her ikisi de 20'şer kırattır.(kırat: dirhemin on altıda biri).

•

Dirhem ise, 14 kırattır. 1 kırat ise orta boy beş arpa ağırlığıdır.

•

Dirhemler karışık olduğu zaman, şayet gümüşü fazla olursa, bu durumda olanlar, halis gümüş gibidirler. Eğer katkı maddesi fazla ise, bu gümüş gibi değildir.

Mesela:

İki tarafı gümüşle kaplanmış olan bakır böyledir.Böyle durumlarda bakılır; eğer bu eşya ticaret eşyası ise, kıymetine itibar edilir. Bu şey nisaba ulaşırsa, dirhemleri az olsa bile, zekata tabi olur. Şayet, bedeli nisaba ulaşmazsa, veya bu mal ticaret eşyası olmazsa, zekata tabi olmaz.
Ancak, bu eşyanın içindeki gümüş, 200 dirheme baliğ olur ve katkısından ayrılabilirse, onun zekatını vermek icab eder. Fakat, ayrılmazsa, buna bir şey icab etmez.

•

Keza, altın ve gümüş kakmalı çok sayıdaki kitap da, içinde başka katkı maddesi bulunan gümüş gibidir. Katkı maddesinin müsavi olması halinde ihtilaf vardır.

•

Altınla gümüş birbirine karışmış olsa; eğer bu karışımda bulunan altın, altın için gerekli olan nisaba ulaşmış olursa, bu karışımın zekatı altına göre verilir. Şayet, bu karışım içindeki gümüş, gümüş nisabına ulaşırsa ve bu karışım da gümüş altından daha fazla bulunursa, bu karışımın zekatı da gümüşe göre verilir. Fakat, bu kandımda gümüş az olursa, karışımın tamamı, altın gibi olur. Çünkü o, kıymet bakımından daha yüksek ve daha değerlidir.

•

Paraya gelince, ticaret için olmadığı müddetçe ona zekat gerekmez. Ancak, ticaret için olunca, 200 dirhem gümüş bedeline ulaşınca, para için de zekat vermek gerekir.

•

İmam-ı Azam Ebu Hanife'ye (ra) göre, 200 dirhemden veya 20 miskalden fazlası için zekat gerekmez. Ancak, bu fazlalıklar altında 4 miskale, gümüşte ise 40 dirheme ulaşınca bunların da zekatım vermek icab eder.

•

Fazla olan, her dört miskal altın için, iki kırat altın ve her kırk dirhem gümüş için de, bir dirhem gümüş zekat olarak verilir.

•

Ticaret mallarının kıymeti, altın ve gümüşün bedellerine ilave edilir. Altın ve gümüşün kıymetleri de birbirlerine ilâve edilir. Yani, zekatta nisabın temininde ve zekatın hesaplanmasında bunların değerleri birbirleri ile toplanır.

Mesela:

100 dirhem gümüşü bulunan bir kimsenin, beş dinar da parası olsa ve ikisinin kıymetlerinin toplamı 200 dirheme ulaşsa, İmam-ı Azam Ebu Hanife'ye (ra) göre bu kimsenin zekat vermesi icab eder. Diğer iki imamımız ise, buna muhaliftirler.

•

Bir kimsenin, 100 dirhem gümüşü ile 10 dinar değerinde altını veya 150 dirhem gümüşü ile 5 dinarı bulunsa veyahut da, 50 dirhem gümüşü ile 15 dinarı olsa, bunları, zekat hususunda birbirine ilave edeceği hususunda ittifak vardır.

•

Bir kimsenin, 100 dirhem gümüşü ile 10 dinarı olsa, fakat bunların değeri 200 dirhemden az olsa, İmameyne göre, bu kimseye zekat farz olur. İmam-ı Azam Ebu Hanife'ye (ra) göre ise, bu mesele ihtilaflıdır. Fakat, sahih olan, bu durumdaki şahsın zekat vermesidir.

•

Nisaptan fazla, fakat altında, dört miskal'den (18 gram), gümüşte ise, 40 dirhemden az olan bu fazlalıklar, birbirlerine ilâve edilerek, 4 miskal altın (18 gram) veya 40 dirhem gümüş değerine tamamlanırlar.

•

İki nisap, birbirine katılmış olursa, hepsinin zekatını altından veya gümüşten vermekte bir beis yoktur. Fakat, fakirlerin menfaati bakımından hangisi daha elverişli ve dana kıymetli ise, ondan verilir. Yoksa, zekat olarak, her birinin ayrı ayrı kırkta biri verilir. (Feteva-yı Hindiyye) Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - Altın ve gümüşün zekatında ölçü nasıldır?