İman edip fakat salih amel işlemeyen bir kişinin durumu nedir?

Ömrü boyunca hayırlı ve salih ameli bulunmayan fakat imanı olan biri son nefeste şehadet getirirse bu kişinin ahiretteki durumu nedir?

Cevap:

Ehl-i sünnet âlimleri ameli, imanın bir parçası bir rüknü olarak görmemişlerdir. Bu nedenle dini hükümleri kabul etmiş fakat çeşitli nedenlerle emirleri yerine getirmeyen veya çiğneyen kimse günahı helal saymadığı müddetçe mümin sayılmaktadır. Bu kişiler İslamiyet’te günahkâr kimseler olarak kabul edilmiştir.

Kur'an-ı Kerim’de iman ve salih amel ayrı zikredilmiştir

Kur'an-ı Kerim'de: "Kim Allah'a iman eder ve salih ameller (ve hareketler) de bulunursa (Allah) onu altlarından ırmaklar akan cennetlere koyar" (Talak, 11) buyrulmaktadır.
Burada Allahu Teala imanı amelden ayırmış ve insana amelden ayrı olarak mü'min demiştir. Ayrıca ayet-i kerime'de "Salih amel işleyen" cümlesi, "İman eden" cümlesine atfedilmiştir. Arapça gramerinde; ancak ayrı manada olan şeyler birbirine atfedilir. Binaenaleyh ayette geçen imandan maksat, kalb ile tasdiktir. Bundan başka amelin imana dahil olduğu kabul edildiği takdirde, amelle ilgili hükümlerde olduğu gibi, iman esaslarında da neshin caiz olması gerekirdi. Oysa imanla ilgili konularda böyle bir şeyin söz konusu edilmesi imkansızdır. Bu da gösteriyor ki, iman ile amel ayrı ayrı şeylerdir. (İmam-ı Maturidi-Akaid Risalesi)
“İman edip Salih amel işleyenlere gelince, onlar için konak olarak Firdevs cennetler vardır.” (Kehf, 107)
Kur'an-ı Kerimde bu gibi ayet-i kerimelerde, amelin imandan sonra geldiğini ve imanla aynı olmadığını bildirir. Eğer ayet bu manada olmasaydı “iman edip” dedikten sonra “Salih amel işleyenler” tabirini kullanmak fazla olurdu. (İhya’u Ulumiddin)

Kâmil iman amel ile mümkündür

İmam-ı Şafii, İmam-ı Malik ve Ahmed b. Hanbel: “Kâmil iman, tasdik, ikrar ve amelden ibarettir. Ameli olmayan kimse mü’min olmakla beraber imanı, kâmil değildir.” demişlerdir. (Sünen-i ibn-i Mâce tercümesi)
Allahu Teala'ya kulluk ve salih amel hususunda ihlaslı olan kimselerin imanı kuvvetli, bu hususlarda laubalilik gösteren kimsenin imanı zayıf olur. Mesela; müminlerden herhangi bir kimsenin imanı Resul-i Ekrem’in (asm) veya Hz. Ebu Bekir’in (ra) imanı kadar tahkik ve yakin değildir. (İmam-ı Azam-Fıkh-ı Ekber/ Aliyyü'l Kari Şerhi)
Amel ve ibadetlerle beslenmeyen iman zayıflayabilir, hatta kaybedilebilir. Kuran’nın nazarında imandan sonra en önemli olarak nazara verilen amel-i salihtir. Birçok ayette imanın ardından salih amel zikredilmiştir.
İmam-ı Gazali insandaki imanı vücuttaki başa benzetmiş el kol gibi uzuvları da amellere benzetmiştir. El ve kolun eksik olmasıyla insanın mükemmelliği nasıl bozulmuş oluyorsa, amelin terkiyle de imanın mükemmelliğine zarar gelmiş olur.

“Ben, cinleri ve insanları bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zariyat, 56)

Ameller imana güç verir, imanın kalpteki nurunu artırır, insanı azaptan kurtarır, Allah’ın (cc) lütuf ve yardımına ulaştırır. İnsanoğlu yeryüzüne yalnız imanla yükümlü tutulmak için değil, salih ameller de işleyerek, Allah’a (cc) kulluk etmesi için gönderilmiştir.
Kâinattaki bütün yaratılmışlar kendi kabiliyetlerine göre Allah’a (cc) karşı olan ibadetlerini yerine getirirler. İnsan yeryüzünün halifesidir. Yani kâinattaki bütün yaratılmışların yaptığı ibadetleri kendi ibadetiyle birlikte Allah’a (cc) sunar. İnsan, kendi ibadetini yapmadığında kâinattaki diğer yaratılmışların ibadetini de Allah’a (cc) sunmamış ve hepsinin hakkına girmiş olur.

İman edip amel etmeyen fasık (günahkâr) olur

“Karar verdiği şeyi, inkâr etmeyen, kâfir olmaz” (Taberanî)
Ameller imanın bir parçası değildir. Yani, kişi amel eksikliğinden dolayı, imana dair esasları inkâr etmedikçe dinden çıkmaz. Belki âsi ve günahkar olur. Allah (cc) dilerse onu affeder, dilerseazap eder. Bunun için günah işleyenlerin ebedi cehennemde kalacağını söylemek yanlıştır. (İmam Gazali)
Sonuç olarak belirtilmelidir ki Cenab-ı Hakk’ın razı olduğu bir kul, ancak emir ve yasaklara riayet etmekle mümkündür. Kişinin hayatında ya da son nefesinde şehadet getirmesi, amel eksikliğinden dolayı Cenab-ı Hakk’ın rahmetine kalır. Allah (cc) dilerse affeder, dilerse azab eder. Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - İman edip fakat salih amel işlemeyen bir kişinin durumu nedir?