Feraset ve ictihad kavramları aynı mıdır?

Feraset ve ictihad kavramları arasında bir fark mıdır?

Cevap:

Feraset; Zihin uyanıklığı. Bir şeyi çabukça anlayış kabiliyeti. Bir kimsenin ahlâk ve istidadını yüzünden anlamak. Firasetin bir nev'i, sebebini anlamadan ve ilham eseri olarak vücuda gelen seziştir. Diğer nev'i ise kesbîdir. Muhtelif huy ve tabiatleri bilmek neticesinde hâsıl olur.
İctihad; Kudret ve kuvvetini tam kullanarak çalışmak. Gayret etmek. Çalışmak. Anlayış. Fık: Şeriatın fer'î meselelerine âit hükümleri, İslâm müçtehidlerinin, usulüne uygun olarak, Kur'an ve Hadis-i Şeriflerden çıkarmaları ve bunun için tam gayret etmiş olmaları. Böyle içtihad eden zâtlara Müçtehid denir.
Feraset ve ictihad farklı şeylerdir. Düşüncede tutarlı olmak, bir şeyde düşünerek davranmak ve basiretli hareket etmek, bir şeyin gerçek mahiyetini görebilmek ferasetli kişilerin özellikleridir. Bir kişi işlerin iç yüzünü görebildiği, önceden tahmin edip, düşünebilme kabiliyet ve maharetine sahip olduğu müddetçe firasetli sayılır. Feraset sahiplerinin bu kabiliyetleriyle bazı şeyleri anlayıp izah etmeye isti’datları olsa da müctehidliğin şartları tamamlanmadıkça ictihad yapamazlar.
Ayet ve hadislerden hüküm çıkarmak ve ictihad gerektiren konuları çözebilmek için bir takım şartlara ihtiyaç vardır. Bir müctehidde bulunması gereken özellikler yani ictihad yapabilmek için gerekli olan şartlar şunlardır;
1- Arapça dilini ve üslubunu bilmek. Çünkü dinin kaynağı Kur'an-ı Kerim ile sünnet-i seniyedir. Bunlar da Arapçadır.
2- Kur'an-ı Kerim'in amm ve hassını, mutlak ve mukayyedini, nasih ve mensuhunu bilmek.
3- Peygamberin sünnet'ini-kavli, fi'li ve takriri olmak üzere bilmek.
4- Hakkında ictihad edilecek mesele ile ilgili icma veya ihtilafı bilmek, icma'ın vuku'unda hiç şüphe yoktur.
5- Kıyas ve kaidelerini bilmek.
6- Şer'i ahkamın maksat ve gayesini bilmek.
7- Hakk ile batılı birbirinden ayırabilecek kadar ölçülü olmak.
8- İctihad'a ve İslam'a karşı samimi olmak.
9- İnancı sağlam olup bid'attan uzak olmaktır.
Bundan anlaşılıyor ki, ictihad kolay bir mesele değildir. Herkes ictihad davasında bulunmaz. (Halil Günenç-Fetvalar) Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - Feraset ve ictihad kavramları aynı mıdır?